Drents-Friese Wold
Wold zonder grenzen met een verrassende variatie.
Nationaal Park
Het op één na grootste aaneengesloten bosgebied van ons land ligt op de grens van Friesland en Drenthe. Een bosgebied vol variatie, met moeras en stuifzand, met vennetjes en heide, met bolle akkers en bloeiende beekdalen.
Na de Hoge Veluwe is het Drents-Friese Wold (op de grens van..., juist: Drenthe en Friesland) het grootste aaneengesloten bosgebied van ons land. Maar dit nationale park is meer dan bos alleen. In het Drents-Friese Wold dwaal je van zandverstuiving naar vennetje, van heide naar moeras.
Staand in het stuivende Aekingerzand hoef je niet eens heel veel fantasie te hebben om je voor te stellen hoe de onmetelijke zandvlakten van het Drenthe van vroeger eruit gezien hebben. In het kletsnatte moerasgebied Aekingerbroek sta je aan de oorsprong van de Vledder Aa, die sinds kort weer vrijuit mag stromen.
Vijfduizend jaar geleden woonden op de grens van Friesland en Drenthe al boeren. Ze legden hun akkers op hooggelegen stukken grond aan. Door de akkers met heideplaggen en mest van hun schapen vruchtbaar te maken, werden ze hoger en hoger. Wandel of fiets door het Drents-Friese Wold en je herkent nog het typische esdorpenlandschap: bolle akkers rond de dorpjes en beekdalen vol bloeiende bloemen. Het Drents-Friese Wold is niet alleen groot, het is ook groots in zijn schoonheid.
Er zijn nog maar weinig plaatsen in Nederland waar je zo’n groot aaneengesloten natuurgebied vindt als in het Drents-Friese Wold. Een ideaal gebied voor natuur- en rustzoekers. Door de grootte loop je elkaar niet snel voor de voeten. Zelfs niet in het hoogseizoen. Bijzonder is ook de enorme afwisseling. Van droge stuifzanden tot natte stukken veen en heide. Staatsbosbeheer beheert de boswachterijen Appelscha en Smilde. In de bossen huizen vele soorten vogels en het wemelt er van de zoogdieren.
Sporen uit het verleden
Overal in het Drents-Friese Wold proef je de historie. Rond 3000 voor Christus woonden hier al hunebedbouwers. De vroegere bewoners lieten hun sporen na in het landschap. Op hooggelegen gronden lagen hun akkers, de essen. Die werden vruchtbaar gemaakt met de mest van schapen, vermengd met heideplaggen. De akkers werden steeds hoger. Dat heeft het typische Drentse esdorpenlandschap opgeleverd: bolle akkers in de buurt van oude nederzettingen, met uitgestrekte heidevelden en bloemrijke graslanden in de beekdalen.
Hunebed
De plek waar nu het Drents-Friese Wold ligt, is al sinds de IJzertijd bewoond. Het hunebed bij Diever is daar stille getuige van. Net als de grafheuvels. De vroegere bewoners bewerkten de schrale grond. Zij kapten de oude bossen voor brandhout. En om plaats te maken voor de akkers en het vee. De schapen aten alles kaal en zo ontstond de heide. Toen de kunstmest zijn intrede deed, raakte de schapenhouderij op de heide in verval. De meeste heidevelden werden akkers, weiland of bos.
Zwemmen in het bos
Nationaal Park Drents-Friese Wold is een heerlijk wandel- en fietsgebied. Vooral in de herfst, als de beuken en de Amerikaanse eiken kleuren. ’s Zomers kunt u zwemmen in het Canadameer. Meer dan dertig wandelroutes leiden u langs de mooiste plekken. Tientallen kilometers fietspaden slingeren door het park. Ze zijn beperkt begaanbaar voor rolstoelgebruikers. Er zijn routes voor terreinfietsers en diverse ruiter- en huifkarroutes. Picknickplaatsen en speelvelden liggen verspreid in het terrein.
Een mooier bos
De bossen in het Drents-Friese Wold bestaan vooral uit naaldbomen. Zij zijn ooit aangeplant om het stuivende zand vast te leggen. En later ook voor de houtproductie. Die vindt hier nog steeds plaats, maar Staatsbosbeheer oogst het hout nu selectief voor de natuur. Zo krijgen bossen meer licht en ruimte. Dat geeft bomen de kans om uit te zaaien. Natuurlijke verjonging heet dat. Op andere plekken mag de natuur helemaal haar gang gaan. Hier schieten loofbomen omhoog. Het is nog een heel karwei, maar over een halve eeuw staat hier weer een mooi gemengd natuurlijk bos.
Water voor de beek
Het Aekinger Broek is een voormalig beekdal. De beek de Vledder A is gedeeltelijk verdroogd. Naaldbomen nemen namelijk veel water op. Ook is het grondwaterpeil lange tijd laag gehouden voor de landbouw. Nu probeert Staatsbosbeheer samen met Natuurmonumenten het dal weer nat te krijgen. Dat gebeurt door bomen weg te halen, sloten te dempen en de grondwaterstand te verhogen. Met resultaat. Als er in het najaar veel regen valt, verandert het beekdal in een meertje. In het voorjaar schieten dan weer prachtige planten op, zoals oeverkruid en egelboterbloem.
Flora en fauna
In het Drents-Friese Wold komen veel zoogdieren voor, onder andere reeën, boommarters, hermelijnen, wezels en vossen. Er leven zo'n 60 soorten vogels, waaronder boomleeuwerik, tapuit, geelgors en zwarte specht. Buizerd, havik en sperwer zijn ruim vertegenwoordigd. In de vennen kunt u dodaars, geoorde futen, en ’s-winters kuifeenden, slobeenden en wintertalingen zien. In het Fochtelooërveen broeden kraanvogels. Het bosgebied Berkenheuvel bij Diever is landelijk bekend door zijn prachtige kraaiheide. Planten als waterlobelia, veelstengelige waterbies en drijvende egelskop groeien in de vennen.
Natura 2000, Europese topnatuur
Drents-Friese Wold maakt deel uit van Natura 2000, het Europees netwerk van bijzondere en beschermde natuurgebieden. Natura 2000 = Europese topnatuur!
Meer informatie over het Drents-Friese Wold vind je hier.
Deelgebieden
Overzicht van de bezochte deelgebieden.
-
Het Doldersummerveld is een vochtig heidegebied binnen het nationale park het Drents-Friese wold, gelegen tussen Doldersum en Wateren in de gemeente Westerveld (provincie Drenthe). Het heideveld is over het algemeen vochtig, doordat er keileem in de ondergrond zit.
Het terrein wordt begraasd door Schotse hooglanders en schapen die ervoor zorgen dat de heide instand blijft.
Aan de westkant grenst het veld aan de bossen van de Maatschappij van Weldadigheid, terwijl in het oosten de bezittingen van Natuurmonumenten, het Wapserveld en Berkenheuvel, aansluiten. Het gebied wordt doorkruist door de Huenderweg, die Wateren met Doldersum verbindt. Het gebied zelf is toegankelijk door een fietspad dat dwars over het Doldersummerveld gaat.
In het veld zijn veel bijzondere plantensoorten aanwezig, waaronder de gevlekte orchis en beenbreek. Verder is het gebied rijk aan reptielen en is er kans op het zien van de adder en de levendbarende hagedis. Het terrein is zo bijzonder op het gebied van vlinders doordat het gentiaanblauwtje hier voorkomt. Als u zin heeft in een lange wandeling dan is een uitbreiding langs de Vledder Aa zeker de moeite waard.
Historie
In 1821 is het gebied aangekocht door de Maatschappij van Weldadigheid. Deze wilde de grond ontginnen en in gebruik nemen als landbouwgrond. Er is bos op geplant toen bleek dat dit financieel niet haalbaar was. Door een grote bosbrand is het bos verloren gegaan, waarna het gebied verkocht is aan het Drentse Landschap, die het weer terugbracht heeft in de oorspronkelijke staat.
Bij het gebied staat een schaapskooi, waar ook een informatiecentrum in gevestigd is. Aan de zuidkant van het gebied staat een uitkijktoren, naar Pools model.
Foto's
Fotoseries met foto's genomen in dit gebied.
